capçalera campanha

Opinion

Mas: conjoncion de coordinacion

Andriu de Gavaudan

Andriu de Gavaudan

Autor de la cronica occitana setmanièra al Petit Bleu de l’Agenais desempuèi 1978 e editorialista de La Setmana fins que quitèt de paréisser

Mai d’informacions

La cabussada es facha e la «Bona annada, bona santat» se fa mai rara; lo monde, cresents o pas, festejan Epifania en crompar la fogassa o la còca parisenca frangipana…; ailàs , dura pas qu’un temps…

La vida vidanta torna —s’èra pas arrestada ça que la!— e las novèlas, marridas lo mai sovent, se son pas avalidas amb la sant Silvèstre e lo perruquièr fa la barba o copa los pels a gratis totjorn lo lendoman de vòstra visita!

Alara, que fasèm? Tornam prene las novèlas coma venon o partèm sul camin de Sant Jacme o endacòm mai?

Es lo principi de realitat que, de mon punt de vista, val melhor seguir. Serem pas decebuts se nos fisam a las novèlas estrambordantas que los mèdia nos pòrtan cada jorn: assassinats, femnas forçadas, hold-up,etc.

Nòstres elegits —pas totes mas la lista seriá tròp longa per la cronica!— contunhan, per d’unes de far la dança de l’escalp per d’autres de jogar a las cadièras musicalas. Los unes vòlon l’escalp del president, los autres espèran la casuda del govèrn per aver benlèu una plaça de ministre. Vertat es que l’an que ven de s’acabar a poscut balhar qualque espèr als pretendents a un marroquin.

Los que son pas dins los corredors del poder an pas cap d’idèa sus las dificultats de la vida parisenca dins lo microcòsme politic. Enfin, cadun pren son plaser coma l’agrada…

Coma de costuma, preni mos camins bartassièrs e me’n vòli mas pòdi pas tirar del tèxte tot çò que veni d’i metre, non?

Levat la fogasssa o la còca frangipana, plasers gromands e ninòis per saber qui serà lo rei —rei de qué?— los mèdia exagonals nos abèuran amb un anniversari qu’an agut léser de preparar e una novèla, pas exactament una suspresa, d’un amator dels detalhs de l’Istòria.

Pòdi pas ignorar lo dètzen anniversari de l’assassinat dels membres del setmanièr Charlie Hebdo e de qualques autres dètz ans a —dètz ans ja, e òc!— quitament se los jornals de Lutècia e los los de la banlèga exagonala ne parlan totes amb de de tremolaments de pluma o de votz segon qu’escrivon o que parlan dins lo pòste o sul fenestron.

Per de rasons que me son personalas, soi pas un afogat d’aquel setmanièr, al mens sus un punt, dins la mesura que —amb Le Canard— fasiá e fa totjorn mòstra d’un grand mesprètz per nòstras lengas istoricas. Mas, après tot, lo ròtle que s’es donat es de degalhar e de se trufar de totes los poders que sián religioses, politics, etc. Los promotors de las lengas istoricas an pas cap de poder, ailàs… Ça que la, cal pas confondre mesprètz e salhida politica o autra!

M’empacha pas de o legir de quora en quora e, coma totes, a l’epòca, foguèri pivelat per aqueste assassinat de gaireben tota la redaccion deCharlie quand las despachas comencèron de tombar per anonciar la novèla .

Pensavi innocentament que que los jornalistas, òmes o femnas, jogavan sovent amb la mòrt dins los païses en guèrra malgrat los prinicipis adoptats après la segonda guèrra mondiala, cresi, tocant a la proteccion d’aquela corparacion que fan profession de far conéisser los actes òrres de las fòrças enemigas en preséncia.

Que ne dire de mai quand sabon l’ipocrisia de mantuns mèdia? Un mòrt conegut, sustot s’es assassinat, a totjorn totas las qualitats… Ansin, la redaccion de Charlie!

Sul moment, gaireben totes tornèron prene l’eslogan de Joachim Roncin: «Je suis Charlie» mas, lèu lèu, los ressons cambièron dins mantuns mèdia e lo monde politic. La desaprobacion franca e massissa se fendilhèt e l’eslogan deguèt partejar son estatut amb una proposicion que començava —e uèi encara— par la conjoncion de coordinacion MAS — «mais» dins la lenga de Lutècia.

Mas que diable ven fa aqueste cors de gramatica? Se pèrd la centena, l’òme!

Per un còp repàpii pas… e aquelas tres letras seguidas d’una apreciacion o jutjament venon relativizar l’adesion a Charlie. Las victimas avián benlèu exagerat la critica e escarnit la sensibilitat dels assassins… Una faiçon coma una autra de relativizar l’accion d’aqueles arlèris, ignorants o quasi de l’Alcoran e lobotomizats pels discors de qualques òmes del vestit long que, dempuèi qualques annadas ara, an lançat una crosada contra totes los «infidèles» —e un fum d’autres— que gausan criticar lo profèta?

E aqueles joves, mariòtas imbecillas entre lors mans se’n van retrobar las verges promesas!

Nos pòt far sorrire mas en presicant l’assassinat de ciblas particularas o a l’asard Baltazar, an installat la paur e los mèdia aiman mai parlar dels prèires pedofiles… la risca es mendra!

Son nombroses los politicians a aver pas pus de «pudor de gazela»  empruntat al chavezoroberpierrista— per minimizar o o «oblidar» l’eveniment. Anar quèrre los vòtes de la comunitat musulmana per s’assurar una releccion es mai important. Coma o auriá dich, de segur, l’òme conegut qu’a rendut lo darrièr badalh lo jorn anniversari de l’assassinat de la redaccion de Charlie: «Perqué far tant de bruch? Serà pas coma la Shoah o Orador de Glana qu’un detalh de l’istòria umana…

Jornalet es possible gràcias al sosten economic e jornalistic dels legeires e benevòls. Se lo podètz sosténer en venent sòci dels Amics del Jornalet o de l'Associacion ADÒC, o tot simplament en fasent un don, atal contribuiretz a far un mèdia mai independent e de melhora qualitat.

Bandièra05 1180x150: SIDILLÀ

Comentaris


I a pas cap de comentari

Escriu un comentari sus aqueste article