Eth temps de Nadau ei fòrça avient entà apropar-se ara musica, entà júnher era musica ara lengua e ara anma. Rebrembe J.J. Rousseau en Ensai sus er origen des lengües que segontes Estrabon “antigament parlar e cantar ère lo de madeish”.

Enguan è podut víuer tres experiéncies gratificantes, satisfactòries, d’esperit de Nadau, ath cant dera musica.

Eth dissabte 28 en Saleish, en Comenge, a 60 km ath nòrd dera Val d’Aran, en çò de Cyril se convoquèc “ua cantèra”. Ei ua amassada de persones de totes es edats entà cantar. Cyril auie decorat era antica bòrda dera familha damb lums e metec un projector entà visualizar era letra des cançons. Cada participant portèc quauquarren entà minjar, n’i auie que portauen un esturment de musica, se projectèc era letra tot e qu’era majoria la sabien de memòria... Cantèrem “ma mair que m’a logada entà gardar los motons, bergèra naneta…”, un talh de hormatge, un bocin de pan, un shinhau de vin e seguim damb “soi anat damb la vesina, dançar cumbia campesina, l’aranesa una latina, parla gascon alegria…”. Es cantères son viues d’aqueth costat occitan deth Pirenèu; duren tota era tarde; es mainatges seguissen as mès grani; damb aigua, haria e un caudèr de coeire acostumen a hèr “milhàs”, pòstre tipic deth sud-oèst occitan. Era cantèra dèishe ua satisfaccion de tradicion, d’armonia, de frairetat… d’autenticitat. Rebrembi qu’en Cornella del Terri, en Salt e en Girona hè quauqui mesi tanben participè en açò qu’en diden “Càntut”. Ei ua version dera cantèra. Hèn un sopar popular en un restaurant, en ua grana sala… toti seiguts e pendent eth sopar, se va lheuant quauqu’un que des deth lòc o des d’un scenari improvisat interprète ua cançon de tradicion orau. Es que la saben l’acompanhen. En Catalonha aguesta practica ei en un procés creishent. Son sopars entà cantar, entà apropar-se ad aquera tradicion de cantar en tauèrnes e ostaus, que lamentablament auem perdut. Parafrassejant a Rousseau: “cada un se ve afectat pes accents que li son familiars… ei de besonh que comprengue era lengua que se li parle entà que li produisque un moviment…” Es cantères ajuden a guarir es malauties. Acabada era cantèra de çò de Cyril, demoram era que ven.

Londeman m’apropè entà Estèrri d’Aneu. Ena glèisa de Sant Miquèu, absolutament plia de gent, viuí eth tradicionau concèrt de Nadau. Gaudí d’un extraordinari repertòri de cançons tradicionaus palhareses dirigides per Rosèr Gabriel e interpretades pes Acordeonistes deth Palhars, damb era collaboracion aranesa d’Alidé Sans. Un mainatge, dus joeni acordeonistes e era directora; toti eri vesins deth parçan. En carrèr non i auie massa gent, però en passar pera glèisa se sentie ua cançon palharesa: “la nit è llarga, lo dia è curt i fa molt fred quan baixe la borrufa…” ena sua lengua, ena sua varianta, ena celebracion conjunta deth pòble. Eth cant ère agradable e era letra hargada en territòri da sentit as paraules de Rousseau: “es cants que sonque son agradius e non diden arren, cansen, ja que non ei era audida qui pòrte gòi ath còr; ei eth còr qui lo pòrte ara audida”.

E finalament eth concèrt de Nadau qu’annaument organize Baqueira Beret, ena glèisa deth nuclèu, eth dia 1r de gèr e qu’enguan a estat extraordinari. Interpretant pèces de Bach e de Telemann, gaudírem dera extraordinària flaüta de Claudi Arimany, dera meravilhosa veu de Ferran Albrich e des virtuosi acompanhaments deth violoncèl de Marc Renau, dera flaüta d’Eduard Sánchez e deth clavicembal de Pedro Larrañaga. Acabèren damb ues pèces tipiques dera tradicion de Nadau. Aguest ei un concèrt que ja forme part dera tradicion deth país. Personaument li’n digui eth concèrt de Claudi Arimany, pr’amor qu’eth ei eth centre dera actuacion. Claudi Arimany, un des mès grani flaütistes deth mon, protagonize aguest concèrt des de hè 35 ans. Eth prumèr se hec present eth madeish an dera aprobacion dera Lei de regim especiau d’Aran, en qu’er occitan siguec declarat oficiau en territòri aranés; 1990. E d’alavetz ença gaudim dera sua flaüta entà dar-mos era benvenguda ar an que comence. Ei un concèrt emblematic. E, ath delà, comence a èster ua tradicion que londeman deth concèrt mos trobegam ena Acadèmia aranesa dera lengua occitana damb Claudi Arimany, entà hèr un seguiment der estat dera lengua pròpia d’Aran. Era glèisa de Baqueira gaudic d’un des concèrts de major qualitat des que se hèn pendent er an, però sò especiaument content pr’amor qu’Angelina Cases, membre dera Acadèmia, e jo madeish gaudirem d’un cafè damb Claudi Arimany, Eduard Sanchez e Marc Renau (qu’a fòrça present er occitan enes sues publicacions), en tot que parlèrem dera lengua occitana e deth sòn estat. Tar an que ven Claudi Arimany tornarà e ja auem convengut qu’eth dia 2 de gèr de 2026, entàs 10 ores, ena Acadèmia preneram un cafè e parlaram sus era lengua d’Aran; se i ètz interessats, i ètz convidats. “En començament, non i auec ua auta musica qu’era melodia, ne ua auta melodia qu’eth son variat dera paraula” (Rousseau).