Aquò’s lo nom d’un filme alemand-eslovac de Joachim Lang, qu’es sortit sus nòstas telas en heurèr de 2025 e que conda l’istòria de Joseph Goebbels deu temps quan èra ministre de la Propaganda deu III-au Reich.

Lo realizator mescla dambe una cèrta escaduda sequéncias d’actualitat d’epòca e las medishas sequéncias rodadas dambe los actors.

Tot es plan descrit, tota la bastida de la “Fabrica deu Consentiment” imaginat per l’estratègue deu partit nazi. Com hè créser au monde causas que son pas. Com hè paur. Com hè pensar au monde que son atacats. Com designar un copable.

E tot aquò explicat clarament dambe citacions de Goebbels eth medish, qu’amagava pas sas tecnicas per trasformar la Vertat dambe una tòca politica:

“Si tornatz díser un messatge pro longtemps, aquò veng realitat.”

“Deveré estar complètament possible de provar qu’un carrat es, en hèit, un cercle.”

E sustot lo mès conegut: “Mès la mentida es gròssa, milhor passa.”

Ara lo mot “propaganda” a una connotacion pejorativa, mes lo hèit qua pareisha dens l’intitulat de son ministèri (Ministre de l’Educacion deu Pòble e de la Propaganda) pròva plan qu’a l’epòca, èra quicòm de reconegut.

Estoc eth qu’organizèc la “Nuèit deus Cristaus”, accion violenta e progròm realizat peus elements deu partit nazi, qu’avoc coma resulta mès de 7500 entrepresas jusivas e mès de 250 sinagògas destrusidas, e un centenat de mòrts, sense comptar lo suicidis.

Lo personatge eth medish conda com hèr distribuir drapèths au monde au moment d’una manifestacion “espontanèva” o tanben com hèr plaçar en davant los que son joens e prims.

A jo, me manca l’element qu’estoc a la basa de la debuta de la Dusau Guèrra Mondiala, que deu estar tanben un de sas accions, de saber l’ataca devath faussa bandèra de Gleiwitz-Gliwice, on Alemands an tuat los emplegats d’una estacion de relais de ràdio en tot hèr créser que los Poloneses les avèvan atacats. Es pecat qu’aqueste eveniment sia pas mès conegut, sustot vist son importància istorica.

A la debuta deu filme, uns panèus escrits explican plan que l’estudi de las tecnicas de propaganda ajudan a comprénguer lo mecanisme de manipòli de “dictators d’uèi”. Vertat que lo film ac muisha plan.

Mès çò que’m manca a jo, es d’explicar qu’aquestas tecnicas son benlèu utilizadas per regimes que son pas repertoriats coma “dictatura” e que’n podèm estar victimas tanben.

Uns ahars similaris (Los vaisheròts deu Tonkin, las coaderas de Koweit-City) son ara coneguts coma actes de propaganda per abranlir una guèrra, e los autors son pas particularament regimes dictatoriaus.