Aquesta comuna a totpien de deficis (nom per o moren d’uèri, «(e)difici» per excelléncia, dins l’extrèma èst d’Occitània, s’usa paríer en genovés vesen: «defisiu»), 16 d’un temps! Dintre u diferentes que demòran aüra, n’i a un en particular qu’ese de notar per mai d’un aspècte.

O defici dau Pian de Gòrbs, Google maps

O defici gorbarin dich dau Pian, aüra d’a familha Orso, es au sud d’a comuna de Gòrbs. Dintre a valaia dau riu de Gòrbs, format per l’adician dau riu dau Calf e dau Rai, se tròva a l’interseccian dau camen de Gòrbs damb aquer dau Val dau Pran/ Val de Capús.

Data au manco dau 1683, damb una traça per un acte consultàbile aquí.

O tèxt dau 6 de febraro/ febríer dau 1683 parla de l’investitura d’u filhes de Francés Raimondi, alora senhor e vassal de Victor Amadèu o Duc de Savòia, Prince de Piemont, Còmte de Niça e Rei de Chipre….

Per aquel acte, scrich en toscan, lenga administrativa dau païse (mas l’occitan vivaroalpenc restava a lenga comuna de totes, i san que de veire u nomes de luegues), u enfantes eritan de parte sus u 16 deficis de Gòrbs e o castèr. L’acte es agut autentificat per o Còmte ALBERTI della Briga (familha qu’existe encara ancui e qu’a un palaci a Ra Briga) e M. de Gubernatis (familha qu’existe encara ancui), familha nòbila de Gòrbs.

O document, fach dau temps dau Stat de Savòia, -de saber que d’aquer temps Mentan, en Recabruna èran d’un autre païse, o Principat de Mónego- aguèt una traduccian en francés facha aquí.

U Raimondi que san citats es un nom de familha qu’existe encara dintre a comuna. Coma o paure Enric Raimondi que defuntèt fa gaire, païsan, maquinhon, gròs proprietari terrian e que parlava totpien ben occitan vivaroalpenc gorbarin.

O proprietari actual, M. Orso ditz qu’o defici èra tanben d’a familha Adhemar de Lantagnac, famosa familha mentonasca qu’a agut longtemps o palaci dintre a carriera pedona Sant Miquel —au passatge a branca mentonasca d’aquesta familha a sempre o sen blasan damb a crotz occitana dintre—. E apartenguèt tanben a u Lascaris qu’avian paríer o castèl de Gòrbs.

Coma d’autres ese stach transformat en casa d’abitacian. Çò qu’a permés d’evitar que sigue arroïnat.

Ese doncas l’actuala ferma de Mma e M. ORSO, dintre o quartíer dau « Pian » de Gòrbs. Lueg ben mai pian, d’aquí o sen nom, perqué i san de ‘prans’ (prats) mai pians que dintre o rèsta dau sector alpenc d’a comuna.

A ròda ese desmontaia e mesa en resèrva. De costat i ese l’aigaducte (dich tanben o canal aut) pichan que dòna a soa fòrça.

A l’interior, au pian terren, i ese una arribaia pichona d’aiga dau beal. Doe mòle dintre a soa gomba cada una, u roatges de fusta ben conservats e mai restaurats, de l’autre costat una pila damb u ses scortins. Decòran aüra una sara (sala) grana de çò qu’es un saran (salon) actual d’estil que fa pensar a un castèr medieval damb un plafon de fusta d’una autessa notàbila. I es una distribucian bèla de fusta en sotassòl.

L’aiga ven de fòra per o beal que passa de latz o pònt dau camen departamental 23.

Au primíer pian, es o rèsta de l’abitacian.

L’uèri èra una riquessa de sempre. E coma ditz o provèrbi: « uèri paga débito ». E damb l’aiga per l’activar, tot ese natural, ni questian de gas russo nimai d’electricitat.

Un defici modèrn qu’encara fonciona au vilatge, es aquer d’Albèrt MANGUINE, d’una familha de productors de Gòrbs qu’i realizan l’uèri d’a soa pròpria recòlta.

Referéncia autra: un autre difici en activitat https://sapiencia.eu/150-ans-dal-defici-alziari

(Tèxt en occitan vivaroalpenc mentonasc)