Dins un mond caotic e injust, de mai en mai corromput, demòran encara d’endreches magics, sens camin d’asfalt ni motors impacients, ont la vida se pausa e respira al ritme de la tèrra. Al còr del Titicaca, una iscla aculhís lo viatjaire amb la tendresa de qui sap esperar.

La barca arriba a l’auba, solitària dins un balanç d’illusions. Taquile, iscla esquiva, se desvelha pas aisidament. Cal montar encara de grasas, sentir la pèira jos los pès e ausir lor lengas ancianas e doças, lo quíchoa e l’aimarà. Ièr, la nèu cobriguèt Puno d’un vel d’ivèrn; aicí, per contra, lo solelh brilha naut, coma se l’iscla, fidèla a sa matèria, refusèsse de pèrdre sa lutz. Avèm enveja de nos banhar dins las aigas blavas del lac sacrat, d’ont sorgiguèt lo dieu Inti e l’Empèri Inca. Un darrièr buf, e ja i sèm.

A cada viatjaire li es atribuida una familha, una lar ordida amb de fials de tèrra e de temps. L’òme que nos aculhís es pichon, prim, amb una boneta de lana colorada, brodada de simbòls que parlan per el: maridat, paire, avi. Savi d’una vida que brilha dins sos uèlhs, es vestit simplament amb de cauças negras que sas mans an creat, talament son còrs e son istòria semblan teissuts sul meteis telh. Parla aimarà mas s’esfòrça de parlar en castelhan, non pas per necessitat, mas per la jòia de comprene e d’èsser comprés.

Caminam ensems pels tucats suaus e arredondits de l’iscla, ont la tèrra roja a pas de mèstres, sonque de gardians. Los camps, ben trabalhats, passan de man en man al ritme de las sasons, e cada jornada es un gèst partejat.

Passam d’oras dins l’ostalet umil, amb la familha, sonque l’òme parla amb paciéncia e dignitat, mentre que las femnas, drechas a l’ombra, escotan sens dire un mot. Son las custòdias silenciosas de la lenga secreta de la tèrra, de los racontes dits a boca de nuèit, d’una memòria que s’exprimis mai dins los gèstes que dins las paraulas. El nos explica l’organizacion de l’iscla, los ligams amb Puno, sas impressions dels viatjaires que venon e se’n van, e son sòmi de visitar Euròpa...

A la fin de la jornada, nos mena per las pradas, solament los 4000 mètres sus la mar pesan sul còr e nos truca, avançam amb un pas pesuc, mas el, tan fragil e leugièr, sembla dançar amb la montanha. Cada planta ten un secret, e el sap cossí trobar la fuèlha que dona d’alen, lo rasic que desseca lo mal, la flor que met lo còr en patz, l’èrba que balha color a la lana.

Al ponch del jorn, la nuèit se pausa suavament sus l’iscla. L’aiga infinida del lac reten las darrièras luces del solelh dins son miralh sens fons. D’un gèst simple e essencial ofrissèm a la maire tèrra (Pachamama) un bocin de pan, e un rai de vin. Mas qu’un ritual, es una conversacion muda amb la natura, un omenatge modèst a çò qu’ela nos procura cada jorn, sens demandar res, un dialòg de respècte entre l’òme e la tèrra. Ara sèm mai prèp dels quíchoas e dels aimaràs que de nòstra pròpria ombra: la comunion òme-terra encara es possible aquí.

Jos lo cèl prigond, los enfants jògan encara amb vestits mirgalhats e plens d’estrambòrd. A la plaça, los òmes joves e vièlhs se recampan en cercles. Lors mans coneisson pas lo repaus: amb la saviesa dels ancians teisson de fials, teisson d’istòrias, teisson lo batèc de Taquile.