Coma cada annada, aqueste diluns 11 de novembre se ten las ceremònias que commemòran l’armistici de l’11 de novembre de 1918, un acòrdi que metèt lo ponch final a una guèrra d’una crudelitat màger. Cap d’aquelas commemoracions dirà pas un mot sus l’etnocidi silenciós que lo permetèt lo conflicte armat pel pòble occitan.

França trantalhèt pas brica per mandar morir de milièrs de joves occitans dins las trencadas. Per las autoritats francesas, las vidas d’aqueles joves aviás mens de valor que los interèsses d’una guèrra qu’èra pas la lor, una guèrra que l’estat i participèt sonque per preocupacion imperialista e per venjar l’umiliacion de la guèrra francoprussiana de 1870, amb l’obsession de recobrar Alsàcia e Mosèla, sens quitament pas demandar l’opinion de las gents d’aquelas regions.

La guèrra foguèt una tragèdia per nòstre país. Portèt la mòrt a una granda part de joves occitans, mandats coma carn de canon, agotèt nòstras riquesas naturalas, emportèt l’economia occitana a París. Mas la tragèdia finiguèt pas amb l’armistici: contunhèt amb una propaganda nacionalista francesa que voliá convéncer lo pòble qu’aquel enòrme nombre de mòrts aviá servit a quicòm. Una propaganda que fariá aumentar, mai encara, lo mesprètz, l’alienacion e l’ofensa a nòstras lenga, cultura, istòria e identitat. Aqueste damatge pòt pas demorar dins la desmembrança. Quitem pas de far conéisser al Mond entièr lo vertadièr prètz d’aquela barbariá del temps qu’exigissèm de las autoritats francesas una reparacion pels damatges lingüistics, culturals e umans que patissèm lo pòble occitan, un pòble que majoritàriament sap pas qu’es un pòble, qu’a perdudas sas paraulas e que cèrca son identitat, alienat, dins lo tristum.

Es temps de reconéisser aquel patiment e de reparar lo damatge causat, perque la memòria de nòstre pòble, nòstra lenga e nòstra cultura meritan d’èsser respectadas e restauradas.