Tèxte legit
Cada dissabte, gràcias a Clamenç Pech, presentarem dins Jornalet un personatge istoric del país nòstre, extrach de la cronica de Ràdio Occitània “L’occitan del jorn”, que se difusa de diluns a divendres dins l’encastre de l’emission “L’ora del tè” entre 17h e 18h.
Anam parlar encara d’un enfant de foncionaris! … Sabètz? Aqueles enfants mal fortunats que van e que venon al grat de las afectacions dels parents e que se pòdon retrobar ont que siá! Foguèt doncas lo cas d’un cèrt Jordi Pompidor, nascut dins la comuna cantalesa de Montbodiu en 1911 e qu’èra filh de regents.
Se son paire trabalhèt primièr dins Cantal, venguèt puèi professor d’espanhòl a Albi. Georges i faguèt totes los estudis duscas al bachelierat e obtenguèt lo primièr prèmi al concors general de version grèga. Se sap que Sénher Pompidor gardèt un grand estacament a son terraire d’origina, a saber Auvèrnha als confins de Cantal e d’Òlt. Es son grand mairal que s’installèt a Montbodiu coma drapièr. Jòrdi Pompidor se disiá “auvernhat doncas occitan” e s’empachava pas de parlar la lenga amb los electors.
Lo percors de Georges Pompidou foguèt lo percors classic de la meritocracia, del temps qu’èra encara possible. Passèt per Khâgne al licèu Loís lo Grand, puèi faguèt l’Escòla Normala Superiora ont rescontrèt Léopold Sedar Senghor amb lo qual aguèt una amistat fòrta. Foguèt primièr a l’agregacion de gramatica en 1934. Après aver ensenhat al licèu Sant Carles a Marselha e en classa preparatòria del licèu Enric IV foguèt oficièr d'entresenhament pendent la guèrra. En 1944, venguèt encargat de mission per l’Educacion Nacionala al gabinet del general de Gaulle amb lo qual s’amistançariá.
Après la partença del General en 1946, passèt entre tant pel Conselh d’Estat abans de passar pel privat e la banca Rothshild. Tornèt als afars amb lo retorn del General a la conclusion de la guèrra d’Argeria. President en 1969 après s’èsser afirmat a Matignon, metèt l’accent sul desvolopament economic e l’emergéncia d’Euròpa. Marcarà son passatge a l’Elisi per la verticalitat del poder e subretot la preeminéncia del poder presidencial. Jacques Chaban-Delmas o paguèt car, compte tengut de sa dissonància politica tròp granda amb la vièlha gàrdia gaullista. Moriguèt en 1974 d’una leucemia sens aver pogut acabar son mandat.
Clamenç Pech
Jornalet es possible gràcias al sosten economic e jornalistic dels legeires e benevòls. Se lo podètz sosténer en venent sòci dels Amics del Jornalet o de l'Associacion ADÒC, o tot simplament en fasent un don, atal contribuiretz a far un mèdia mai independent e de melhora qualitat.
#9 Entendi pas plan aquel concept "d'occitanisar". Se parla aici de monde que son nasguts a Occitania (e doncas occitans). Es un fach. Vesi pas de que i'a de geinant dins tot aquò. Doncas coma devi esser un bocin colha pausi la question : de qu'es aquò un occitan per tu doncas ?
#8 Se coma o-disètz lo mot "occitan" es pres dins aquesta rubrica amb lo sens de "nascut en" anatz faire de Dany Cohn-Bendit, nascut a Agen, un occitan ? Ne seria saique lo bèl primèr a se n'espantar. Aquesta andana de voler occitanizar a tot prètz de mond que se son pas jamai sentits o definits occitans es un amaga-misèria. Un biais d'esbrofa per se persuadar que "pasmens" Occitània existis. Lo risc es de caure dins lo ridicul coma amb aquel exemple de Pompidou. A pas escapat als comentataires.
Me pensi que Pompidou ajudèt pas l'occitan, per de que sabia plan que se fasia d'Occitania una nacion, un jorn lo tribunal supreme d'internet lo fotria en disgracia e demandaria d'i tirar la nacionalitat ^^
Mai seriosament, rejunhi Manu Isopet (quitament se ai enveja d'apondra a la tiera la nocion de "militant per la lenga e la cultura occitana" qu'es de còps disparieras de las 3 autras nocions).
Me pensi qu'es estat esplicat a mantuns còps que dins aquela rubrica (que se trapa tanben sus Radio Occitania) lo mot "occitan" es pres al sens "qu'es nasgut/nasguda en Occitania"... Punt
Aprep trapi la pausicion "per esser occitan cal desfendre la lenga" interessenta....
Es aquela pausicion que fa qu'en temps d'eleccions, tre qu'òm parla d'occitan a un candidat nos respond "ah non mais j'ai rencontré les occitans" (entendre "soi anat veire doas assoc... De còps qu'an res de veire amb la lenga e que fan de folclòr"...
Cò que mena coma esfach que :
1/ Los occitans son venguts dins lo cap d'aquel monde una categoria socio professionala (van veire "los occitans" coma van veire "lo sindicat dels fornièrs o dels maselièrs" o "los anti eoliana")
2/ Que se òm va "veire los occitans" es qu'òm se sentis pas "occitan" (çò qu'a un esfach bola de neu sul pòble tanben)
Breu es en continuant atau, qu'òm salvara la lenga e la cultura tant plan coma Pompidou... Bon aprep, cal daissar los tròls jogar (Plaisir d'Offrir, Joie de recevoir) ça que la me sembla plan de lor brembar de quora en quora que de tròp jogar amb un "batihuèc" òm acaba coma un catar...
Un brave exemple per aprendre a destriar un "occitan", un "occitanofòne" e un "occitanista"; cadun se pòt (malurosament) opausar als dos autres. Mas urosament, de còps los tres mots pòdon designar una meteissa persona.
Perdeque l'amagar ? Sens Georges Pompidou la situacion actuala ont en païses d'òc l'occitan es ara lenga co-oficiala amb lo francés aguèsse estada impossibla, per pas dire impensabla. Slavià Pompidor !
Vòstre comentari es a mand d’èsser validat. Per terminar lo procès de validacion, vos cal encara clicar sul ligam qu’anatz recebre per e-mail a l’adreiça qu’avètz indicada.
Escriu un comentari sus aqueste article
Senhala aqueste comentari