Actualitats
Crisi entre Itàlia e Àustria pel ciutadanatge dels sud-tiroleses
Los partits germanofòns de Sud-Tiròl son aüroses del doble ciutadanatge
Lo nòu govèrn d’Àustria —una coalicion de conservators (ÖVP) e d’ultradrechistas (FPÖ)— permetrà als sud-tiroleses de lenga alemanda o ladina de demandar lo ciutadanatge austrian sens aver de renonciar a l’italian. Lor programa de govèrn argumenta que se basa sus “l’esperit de l’integracion europèa” e sus la foncion “protectritz” qu’a Àustria envèrs los sud-tiroleses germanofòns. Lo nòu cancelièr austrian, Sebastian Kurz, promet d’aplicar la mesura “solament en estrecha cooperacion amb Itàlia”. Lo govèrn italian a criticat la decision, en la qualificant “d’etnonacionalista” e en prevesent que pòsca aver “d’efièches fòrça grèus”, coma se passèt “als Balcans”.
Fasiá de decennis que los partits germanòfons de Sud-Tiròl demandavan la mesura, e totes l’an saludada. Lo Partit Popular de Sud-Tiròl (SVP) soslinha que la decision favorís una Union Europèa mai estrecha e enfortís a l’encòp los ligams del Sud-Tiròl amb Àustria. Libertat Sud-Tirolesa o considèra coma un eveniment “istoric” e los Libertaris an remembrat que demandar lo passapòrt austrian serà entièrament volontari.
Los partits germanòfons an 27 sètis suls 35 del parlament de Sud-Tiròl, una província autonòma d’Itàlia que faguèt partida d’Àustria fins en 1918. Aqueles partits son favorables a un raprochament de Sud-Tiròl amb la rèsta de Tiròl e d’Àustria. L’SVP vòl aumentar l’autonomia sud-tirolesa en Itàlia, del temps que Libertat Sud-tirolesa e los Libertaris defendon la secession, siá per se reintegrar a Àustria, siá per constituir un nòu estat independent.
Aquesta nòva es adaptada de Nationalia, amb qui Jornalet ten un acòrdi de cooperacion
Fasiá de decennis que los partits germanòfons de Sud-Tiròl demandavan la mesura, e totes l’an saludada. Lo Partit Popular de Sud-Tiròl (SVP) soslinha que la decision favorís una Union Europèa mai estrecha e enfortís a l’encòp los ligams del Sud-Tiròl amb Àustria. Libertat Sud-Tirolesa o considèra coma un eveniment “istoric” e los Libertaris an remembrat que demandar lo passapòrt austrian serà entièrament volontari.
Los partits germanòfons an 27 sètis suls 35 del parlament de Sud-Tiròl, una província autonòma d’Itàlia que faguèt partida d’Àustria fins en 1918. Aqueles partits son favorables a un raprochament de Sud-Tiròl amb la rèsta de Tiròl e d’Àustria. L’SVP vòl aumentar l’autonomia sud-tirolesa en Itàlia, del temps que Libertat Sud-tirolesa e los Libertaris defendon la secession, siá per se reintegrar a Àustria, siá per constituir un nòu estat independent.
Aquesta nòva es adaptada de Nationalia, amb qui Jornalet ten un acòrdi de cooperacion
Jornalet es possible gràcias al sosten economic e jornalistic dels legeires e benevòls. Se lo podètz sosténer en venent sòci dels Amics del Jornalet o de l'Associacion ADÒC, o tot simplament en fasent un don, atal contribuiretz a far un mèdia mai independent e de melhora qualitat.
Les germanofònes escriven e legissen en alemand estandard, mès parlan en dialècte, mai que mai en defòra d'Alemanha, a la diferéncia del monde latin.
Se tròba tota la tièra de mudasons de consonantas e vocalas.
Quand parlan amb un exterior, se sarran mai o mens del estandard.
L'alemand estandard es comparable al romanic del monde latin.
Solament Luxemborg a oficializat le dialècte local.
Qui fonetiza, divisa...
#1 "Sud Tiròu", coma son nom l'indica, es germanica (lo Tiròu es una region germanica). Per castigar l'Imperi Austro-Ongrés e per mercejar Italia d'aver cambiat de camp pendent la primièra Guèrra Mondiala, t'an balhat coma present a Italia un petit tròç de tèrra Germanica : lo Sud del Tiròu. Vae victis !
La presa de pel de las autonomias italianas, es mereis atal; que lo Sud Tirol s'acosti cada cop mai a Austria qu'es d'ont son, ont hi ha la melhora qualitat de vida del mond, e que son de lenga doch.
#5 fitg bain ! (pròpi ben)
Mema experiéncia amb una locutritz dals grisons romanches e amb una de ladin d'Alto Adige.
Dilan (mercés)!
Reinat Merle m'avia parlat tanben d'aquò.
#5 Retificaciu : "saviè lou souisse-alemand per segoundo lengo".
Vòstre comentari es a mand d’èsser validat. Per terminar lo procès de validacion, vos cal encara clicar sul ligam qu’anatz recebre per e-mail a l’adreiça qu’avètz indicada.
Escriu un comentari sus aqueste article
Senhala aqueste comentari