Opinion
Itaca
Es eveniments politics en Catalunya que prenen un camin d’esperança tà uns e de preocupacion entà d’auti. Eth nacionalisme catalan a hèt un pas definitiu en abraçar er independentisme en un moment en qu’eth “memoriau de grèuges” deth segle XXI a aumplit eth veire dera paciéncia catalana. Damb era inestimabla ajuda dera crisi, eth mau estar generau a hèt a vessar era aigua. Era manifestacion deth dia 11 de seteme siguec, mès enlà deth balh des chifres, ua mòstra deth cansament des catalans.
Ei significatiu, en tot repassar es discorsi deth debat der an 1932, quan es Corts espanhòles aprovèren eth prumèr estatut, eth de Sau, veir com, dempús de lèu un sègle, es discorsi d’Azaña e Ortega e Gasset son encara vigents ena expression d’ua prigonda incomprension que Ortega definie damb eth tèrme dera “conllevancia”. Donques era “conllevancia” a dat pas ath desencontre e aguest a devengut cronic. Era miopia d’uns, eth tacticisme de uns auti e era ambigüetat de tanti, an hèt era rèsta. Era fracassada tramitacion der Estatut aprovat en Parlament er an 2006 e retalhat peth Tribunau Constitucionau a instàncies deth PP sigueren er epicentre deth tèrratrem que trenquèc es limits deth catalanisme pactista que pendent 30 ans a restacat Catalonha e Espanha.
Gestionar aguest procès de secession ei un camin plen d’incerteses. En un extrem i é era Itaca de Llach, en aute extrem eth d’ua prigona frustracion que pòt acabar damb un des valors mès valuosi qu’auie atresorat aguest país, eth d’ua convivéncia modelica. Perque maugrat es cants ara desdramatizacion, non i a procèssi de separacion avelhutadi. Eth trencament ei tostemp ua henerècla qu’espartís e dividís. Eth debat d’aguesti ans que vien serà ahielat, e eth catalanisme tradicionaument optimista pòt virar en resentiment se darrèr de tanta illusion arribe era frustracion. Totun, arren ei insauvable.
Sonque cau ua condicion. Ua condicion que determine qu’era huelha de rota sigue clara e transparenta en tot anar mès enlà des volentats politiques e partidistes. Ua huelha de rota qu’a de definir clarament es règles deth jòc e eth compromís de toti es partits politics entà garantir era tolerància, era libertat, e un compromís de radicalitat democratica en tot er ampli sentit dera paraula. Arrés, sigue quin sigue eth sòn pensament e era sua identitat, pòt, per prigonda que sigue era trancision, sentir-se estranh en casa sua, un rèpte que mès enlà der incèrt resultat dera aventura, mercarà eth futur d’un modèl de societat qu’ inevitablament va a cambiar.
Dit açò, un solet planh. Era Assemblada de Catalonha desbrembèc er occitan enes 20 parlaments qu’en diferentes lengües expressèren eth sentiment independentista qu’acompanhaue era manifestacion. Domatge! Plan an cambiat es causes des d’aqueri ans 30 en qu’occitans e catalans soniauen en un futur comun. Aué, era dusau lengua pròpia de Catalunya non a pas trobat era sua plaça en un acte que, per coeréncia, l’aurie d’auer tengut en compde.
Ei significatiu, en tot repassar es discorsi deth debat der an 1932, quan es Corts espanhòles aprovèren eth prumèr estatut, eth de Sau, veir com, dempús de lèu un sègle, es discorsi d’Azaña e Ortega e Gasset son encara vigents ena expression d’ua prigonda incomprension que Ortega definie damb eth tèrme dera “conllevancia”. Donques era “conllevancia” a dat pas ath desencontre e aguest a devengut cronic. Era miopia d’uns, eth tacticisme de uns auti e era ambigüetat de tanti, an hèt era rèsta. Era fracassada tramitacion der Estatut aprovat en Parlament er an 2006 e retalhat peth Tribunau Constitucionau a instàncies deth PP sigueren er epicentre deth tèrratrem que trenquèc es limits deth catalanisme pactista que pendent 30 ans a restacat Catalonha e Espanha.
Gestionar aguest procès de secession ei un camin plen d’incerteses. En un extrem i é era Itaca de Llach, en aute extrem eth d’ua prigona frustracion que pòt acabar damb un des valors mès valuosi qu’auie atresorat aguest país, eth d’ua convivéncia modelica. Perque maugrat es cants ara desdramatizacion, non i a procèssi de separacion avelhutadi. Eth trencament ei tostemp ua henerècla qu’espartís e dividís. Eth debat d’aguesti ans que vien serà ahielat, e eth catalanisme tradicionaument optimista pòt virar en resentiment se darrèr de tanta illusion arribe era frustracion. Totun, arren ei insauvable.
Sonque cau ua condicion. Ua condicion que determine qu’era huelha de rota sigue clara e transparenta en tot anar mès enlà des volentats politiques e partidistes. Ua huelha de rota qu’a de definir clarament es règles deth jòc e eth compromís de toti es partits politics entà garantir era tolerància, era libertat, e un compromís de radicalitat democratica en tot er ampli sentit dera paraula. Arrés, sigue quin sigue eth sòn pensament e era sua identitat, pòt, per prigonda que sigue era trancision, sentir-se estranh en casa sua, un rèpte que mès enlà der incèrt resultat dera aventura, mercarà eth futur d’un modèl de societat qu’ inevitablament va a cambiar.
Dit açò, un solet planh. Era Assemblada de Catalonha desbrembèc er occitan enes 20 parlaments qu’en diferentes lengües expressèren eth sentiment independentista qu’acompanhaue era manifestacion. Domatge! Plan an cambiat es causes des d’aqueri ans 30 en qu’occitans e catalans soniauen en un futur comun. Aué, era dusau lengua pròpia de Catalunya non a pas trobat era sua plaça en un acte que, per coeréncia, l’aurie d’auer tengut en compde.
Jornalet es possible gràcias al sosten economic e jornalistic dels legeires e benevòls. Se lo podètz sosténer en venent sòci dels Amics del Jornalet o de l'Associacion ADÒC, o tot simplament en fasent un don, atal contribuiretz a far un mèdia mai independent e de melhora qualitat.
Cal pensar a de païses qu'an fach pacificament lor separacion.
Chequia rapòrta a Eslovaquia. Los païses baltes e ben d'autres païses rapòrt a l'URSS. Relativament Eslovenia del resta de l'Iogoslavia.
E dins una vision d'avenir pensar parier a de reünificacions. Pensam ara a aquela dels Païses Catalans, podem pensar als Païses Occitans parier. A l'image de la reünificacion d'Alemanha de l'èst amb Alemanha de l'oèst, un jorn la Comunitat Valenciana, Balears, la Franja d'Aragon e mai la màger part de Rosselhon poiran èstre ensem.
Autrament, es ben domatge segur que l'Assemblada de Catalonha demembre l'occitan -segonda lenga de la Generalitat- dins los 20 parlaments en diferentas lengas. Mas empacha pas los occitans araneses de pensar ara a un projècte d'avenir pròpri, a far un estat pròpri. Pas per lo moment belèu, mas a mejan tèrme òc. Pensi qu'avetz ja trabalhada e envisatjada la question, non ?
Vòstre comentari es a mand d’èsser validat. Per terminar lo procès de validacion, vos cal encara clicar sul ligam qu’anatz recebre per e-mail a l’adreiça qu’avètz indicada.
Escriu un comentari sus aqueste article
Senhala aqueste comentari