Opinion
#OccitàniaCapitalaVielha!
Lo debat de còps viu entre occitanistas es per ieu un castig que lo patís lo movement occitan per aver acceptat sens nada mobilizacion l’autoritària e centralista reforma administrativa francesa impausada pel poder pseudosocialista.
Totun, ai decidit ieu tanben d’i portar ma contribucion. Per tant, ieu tanben demandi lo nom Occitània per una partida de nòstre territòri nacional. Pasmens, o fau pas per la region Lengadòc-Rosselhon-Miègjorn-Pirenèus (LRMP).
Ai cèrtas compresa l’argumentacion dels occitanistas a l’entorn de Tolosa que vòlon que ni per aur ni per argent la region s’apèle pas Occitània: nos cal una reconeissença oficiala, nos cal aver una basa per la conquèsta del país, que, per malastre, “Occitània existís pas”, que las santas mapas francesas desconeisson qui sèm. Que òc, i soi de tot en tot consent.
Mas la basa de conquèsta non pòt èsser LRMP. En res. D’en primièr, l’occitan non i es pas oficial, e sos dirigents mai occitanistas an pas la pus mendre intencion de demandar una cooficialitat coma començan de la metre en practica mos compatriòtas còrses en Corsega. De mai, solament una minoritat d’escolans e d’estatjants i an accès a la lenga occitana, e sèm fòrça luènh d’una generalizacion possibla dins las escòlas.
D’en segond, la region LRMP, coma totas las regions francesas, ten pauc de poders, e sembla que lo budget de la comuna de Tolosa siá superior al de la nòva region. Lo nom Occitània i cambiarà pas res.
Fin finala, LRMP a pas l’astre: se situa dins l’estat francés. Aquí, los pòbles autres que lo francés i existisson pas. Aquí, las possibilitats de desliurament d’una nacion i son feblas, e basta de regardar vèrs Corsega per veire cossí lo govèrn central pòt sobeiranament ignorar las demandas majoritàrias de cambiament. En consequéncia, es complicat de far d’un territòri de França una basa de conquèsta de tota Occitània.
Val mai, doncas, far campanha per qu’aquel nom, lo recèbia... la Val d’Aran. Quasi totas las condicions, las complís lo Cap de Garona: occitan oficial e lenga d’ensenhament, autogovèrn, reconeissença d’un drech d’autodeterminacion per una republica de Catalonha e Aran qu’es a se bastir. Per tant, i a la possibilitat teorica qu’Aran pòsca èsser lo primièr estat occitan independent despuèi la Navarra del rei Enric. En mai d’aquò, los secessionismes lingüistics gascons e provençals cessarián de dire qu’Occitània es una invencion d’una conspiracion lengadociana: l’aranés es un parlar gascon montanhòl. Demostracion es facha: bandiscam una campanha #OccitàniaCapitalaVielha!
O auretz comprés, ai pas nada intencion de la bandir, aquesta campanha. La Val d’Aran es la Val d’Aran, e que siá tostemps la que vòl èsser! Pasmens, voliái far entendre lo perilh de la transformacion actuala d’una bona part de l’occitanisme.
Abans, me semblava clar que l’occitanisme èra un movement de salvacion d’una lenga, d’una cultura, pels unes una civilizacion, pels autres una nacion. Ara me sembla qu’es un movement de salvacion d’un nom, coma s’un nom poguèsse salvar una lenga. Bretanha es Bretanha, sos abitants son los bretons, e totun la lenga bretona es en perilh de mòrt. Abans, l’occitanisme vesiá mai luènh que l’espaci d’una region; ara sembla de se convertir en regionalisme. Companhas e companhs, en volent salvar un nom e non la lenga, cresi que sèm a pèrdre nòstre arma.
Totun, ai decidit ieu tanben d’i portar ma contribucion. Per tant, ieu tanben demandi lo nom Occitània per una partida de nòstre territòri nacional. Pasmens, o fau pas per la region Lengadòc-Rosselhon-Miègjorn-Pirenèus (LRMP).
Ai cèrtas compresa l’argumentacion dels occitanistas a l’entorn de Tolosa que vòlon que ni per aur ni per argent la region s’apèle pas Occitània: nos cal una reconeissença oficiala, nos cal aver una basa per la conquèsta del país, que, per malastre, “Occitània existís pas”, que las santas mapas francesas desconeisson qui sèm. Que òc, i soi de tot en tot consent.
Mas la basa de conquèsta non pòt èsser LRMP. En res. D’en primièr, l’occitan non i es pas oficial, e sos dirigents mai occitanistas an pas la pus mendre intencion de demandar una cooficialitat coma començan de la metre en practica mos compatriòtas còrses en Corsega. De mai, solament una minoritat d’escolans e d’estatjants i an accès a la lenga occitana, e sèm fòrça luènh d’una generalizacion possibla dins las escòlas.
D’en segond, la region LRMP, coma totas las regions francesas, ten pauc de poders, e sembla que lo budget de la comuna de Tolosa siá superior al de la nòva region. Lo nom Occitània i cambiarà pas res.
Fin finala, LRMP a pas l’astre: se situa dins l’estat francés. Aquí, los pòbles autres que lo francés i existisson pas. Aquí, las possibilitats de desliurament d’una nacion i son feblas, e basta de regardar vèrs Corsega per veire cossí lo govèrn central pòt sobeiranament ignorar las demandas majoritàrias de cambiament. En consequéncia, es complicat de far d’un territòri de França una basa de conquèsta de tota Occitània.
Val mai, doncas, far campanha per qu’aquel nom, lo recèbia... la Val d’Aran. Quasi totas las condicions, las complís lo Cap de Garona: occitan oficial e lenga d’ensenhament, autogovèrn, reconeissença d’un drech d’autodeterminacion per una republica de Catalonha e Aran qu’es a se bastir. Per tant, i a la possibilitat teorica qu’Aran pòsca èsser lo primièr estat occitan independent despuèi la Navarra del rei Enric. En mai d’aquò, los secessionismes lingüistics gascons e provençals cessarián de dire qu’Occitània es una invencion d’una conspiracion lengadociana: l’aranés es un parlar gascon montanhòl. Demostracion es facha: bandiscam una campanha #OccitàniaCapitalaVielha!
O auretz comprés, ai pas nada intencion de la bandir, aquesta campanha. La Val d’Aran es la Val d’Aran, e que siá tostemps la que vòl èsser! Pasmens, voliái far entendre lo perilh de la transformacion actuala d’una bona part de l’occitanisme.
Abans, me semblava clar que l’occitanisme èra un movement de salvacion d’una lenga, d’una cultura, pels unes una civilizacion, pels autres una nacion. Ara me sembla qu’es un movement de salvacion d’un nom, coma s’un nom poguèsse salvar una lenga. Bretanha es Bretanha, sos abitants son los bretons, e totun la lenga bretona es en perilh de mòrt. Abans, l’occitanisme vesiá mai luènh que l’espaci d’una region; ara sembla de se convertir en regionalisme. Companhas e companhs, en volent salvar un nom e non la lenga, cresi que sèm a pèrdre nòstre arma.
Jornalet es possible gràcias al sosten economic e jornalistic dels legeires e benevòls. Se lo podètz sosténer en venent sòci dels Amics del Jornalet o de l'Associacion ADÒC, o tot simplament en fasent un don, atal contribuiretz a far un mèdia mai independent e de melhora qualitat.
#7 E en setembre passat lo dialòg èra :
- Adieu collèga
- 'dieu
- Sio lo professor d'occitan
- A! La lenga que se parla de Montluçon a Narbona e de Baiona a Mentan...
- Tot bèl just.
O alara :
- Adieu collèga
- Euh... Bonjour...
- Sio lo professor d'occitan
- Pardon? t'es prof de quoi?
- D'occitan, la langue qui se parle de Montluçon à Narbonne et de Bayonne à Menton...
- Ah?! le patois?
Coratge collèga! A totes farem ben quicòm!
L'important es de tocar 100 000 personas per votar Occitània. Òc ne tocar 100 000 personas voler que lor territòri se sona Occitània.
#6 Es pas dejà çò que se passa ? enteni sovent monde díser "ieu, ai aprés una lenga regionala : lo provençau !". E es pas la faute de la "region Occitanie", puishque existís pas ! e pensatz que cambiarà se la Val d'aran deveng l'occitània oficiala ? solide que non. Diràn tostemps :
"Ieu, ai aprés una lenga regionala : lo provençau !
-Es pas d'occitan ?
-D'occitan ? volètz riser ! tot lo monde sap qu'es la lenga de la Val d'Aran, pas la d'aicí."
#7 e òc. Sufirà d'o díser, e veiran plan que en Provença, en Peirogòrd e en Gasconha, s'agís de la la meteissa LENGA que en Occitània.
Sufirà alavetz que lo professor d'Occitan parla l'occitan aus escolans per que vesan qu'es çò metièis que "lo provençau" : atau que s'espandirà l'occitanisma, la presa de consiença d'un nogau (region Occitanie) e d'una periferia, Provença, Aquitània = Países Occitans, per'mor d'aver la meteissa lenga que la de la region Occitanie. A part que aqueste còp, s'agirà pas d'ensenhar "un patois desuet" aus dròlles : serà l'apredissatge d'una lenga vertadièra, puishque una LENGA regionala.
Es atau que las mentalitats evoluràn. Pas en contunhar coma ara d'ensenhar "lo patés" (per'mor que a l'ora d'ara, per lo monde, un professor d'occitan, per 95% del monde, gacha l'argent public a ensenhar "un patés", pas una lenga. Per'qué ? mès per'mor qu'Occitània es pas una region.
A l'ora d'ara, enteni tròp sovent lo monde parlar de "lenga provençala" : e òc, Provença, au mens, es una region ! doncas = legitimitat de defender la lenga Provençala. E aqueles son los prumèrs de díser "quina lenga Occitana ? Occitània, una sola lenga d'òc, aquò es pas qu'un miti ! Occitània a pas jamès existit que dins lo cap d'aquestes fadats d'occitanistas. Au lòc que la lenga provençala, es una lenga vertadèra. La pròva : i a una region Provença. E avètz vist endacòm "Occitanie" sus una mapa ? aquò es plan la pròva qu'es pas qu'un miti !"
#5 Quarques jorns après la rentraa, dins un nòu establiment escolar dins l'èst de la region Provença- Alps- Còsta d'Azur (sala dals professors):
- Adieu collèga
- 'dieu
- Sio lo professor d'occitan
- A ben cresio que se parlava dins lo sud-oèst
- Se parla de Montluçon a Narbona e de Baiona a Mentan...
- A bon???!!!
Vòstre comentari es a mand d’èsser validat. Per terminar lo procès de validacion, vos cal encara clicar sul ligam qu’anatz recebre per e-mail a l’adreiça qu’avètz indicada.
Escriu un comentari sus aqueste article
Senhala aqueste comentari