L’azard a còps pòt estar estranh. Se que non, seré pas l’azard, me diseratz … Lo cinèma american m’agrada pas e la sciéncia-ficcion tanpauc. Cau doncas una seria de circonstàncias azardosas ende que’m retròbi ad espiar en familha e en DVD lo film Blade Runner, lo de 1982. Sustot l’annada de la sortida de la seguida, lo Blade Runner 2049. Me cau doncas 35 ans end’estar a la color deu dia. E aquò me balha 35 ans de mès ende’m repausar abans de véser la dusau part. O pas. Per çò qu’es de la rason d’aquesta projeccion privada e familhala, cau pas qu’incriminar un amic que conselhèc a la hemna d’espiar lo film dambe l’assegurança que fòrça la hidança, sustot de la part de las hemnas, que, ac sabèm plan, an totjorn patit dens l’istòria de tròp de hidança de cap aus òmis, e aquò se verifica cada jorn.
 
Sabi que benlèu vau decéber fanatics deu film (pareish que n’i fòrça), mes soi segur que l’an vist deu temps de lor adolescéncia e los vau convidar a’u tornar véser dambe los uelhs de 2018. Cau saber tanben que lo film avoc escaduda tra sa sortida … a l’endehòra deus Estats Units, son país natau, on estoc, per contra, un escac comerciau.  Shens de dobte lo gost de l’exotisme o una hidança destermenada dens tot çò qu’arriba d’America. Caloc aténguer 1992 e la sortida d’un montatge navèth, apelat director’s cut, ende que lo film “encontrèsse son public” aus Estats Units.
 
Cau díser totun que l’actor màger, lo Harrisson Ford, jòga la comedia dambe la sensibilitat d’un cadieron d’estanquet. Imagini aisidament lo dialògue entre lo metor en scèna e son actor:
   
Vertat que lo jòc deus actors pesa hòrt sus l’ambient suberrealista deu film, au mesprés de tota versemblança. Cau pas jamès saludar ni díser un quite “adishatz” ende guardar lo costat hasanhòt de cada personatge, lo qu’agrada generalament au public adolescent.
 
Per malastre, semblaré qu’aquesta monarderia aja contaminat la profession sancèra, en passar peu tarrible Tom Cruise dinc aus actors de Plus belle la vie. Cau hèr desbrembar lo hèit que tota l’istòria s’empara sus una inversemblança d’escenari que, sola, ren l’accion possibla: lo sol biaish de hèr la diferéncia entre un replicant (un androïde fabricat) e un uman vertadièr es de’u hèr passar un questionari. Pr’amor son fabricats atau? Vai-te’n saber, Carles. Las autas inversemblanças son mens importantas mes numerosas. Es pas grèu, la tòca èra de hèr una mena de long clip vidèo estetic dens lo quau un policièr qu’a représ servici (peu 5897au còp dens lo cinèma american) percaça una polida androïda que, entretemps, a començat una carrièra d’estriptisaira dambe sèrp dens un cabaret. Perqué pas?
 
Blade Runner es pas qu’un long clip vidèo, mes tanben un long espòt publicitari on las apareishudas de marcas s’encadenan a un ritme pro sostengut. Una legenda ditz qu’aquò a portat mau-sòrt a las firmas qu’an investit dens l’òbra (de las quaus la prauba Pan-Am). De notar que lo film es tirat d’un roman de 1966 que s’apèra Los androïdes saunejan de motons electrics?, deu quau lo títou muisha un cèrt esperit umoristic que manca complètament a la version cinematografica.
 
Perqué una cronica sus un film 35 ans après sa sortida? Benlèu lo parat de tornar brembar que lo cinèma american es lo pièger deu monde e que d’espiar dambe un esperit critic e adulte pòt ajudar a se’n rénder compte.