Lo movement dels gilets jaunes es un OVNI politic. Fa paréisser un pòble periurban qu’èra invisible. Al delà d’aspèctes negatius, seriá benlèu un moment per faire avançar l’occitanisme politic.
 
Lo 70% dels Franceses dison sostenir los “gilets jaunes”, poirem donc dire que la França entièra es vestida d’una casubla jauna. Lèu los estudis e sondatges, mas tanben la geografia, nos ensenhan qu’aquel país jaune es pas la França tota, mas la de la periferia, la del periurban (véser mapa).
 
I a cinc ans ja, escriguèri un article sus las banlègas residencialas e lo vòte FN ont fasiái la descripcion d’aqueste ocean d’ostalòts que manjan lo campèstre a l’entorn de las metropòlis nòstras. Es aquela França que suslevèt. Es la França dels gilets jaunes.
 
Dins lo meteis article mostrèri de plan qu’en Occitània, aquelas zònas periurbanas son desoccitanizadas e en mai d’aquò, la part de populacion d’origina occitana es pro baissa. Un dels menaires en Tolosan, dels gilets jaunes, Benjamin Cauchy veng de Soissons.
 
Una Occitània, amb pauc d’occitans, multipla, fòrça divèrsa e contradictòria. Mas avèm en Occitània de gilets jaunes nacionalistas franceses, que sortisson lo drapèu tricolor de contunh, e que cantan la Marselhesa de longa... La preséncia de bandièras amb la crotz occitana es anecdotica contràriament a la Bretanha. 
 
Mas, çò que los unís es que son d’una França periurbana. 
 
Coma o fasiái remarcar ja en 2013, son sovent de gents que vòtan als extrèmes (RN) quand vòtan. De fait, l’abstencionisme es massís. Son “de petits blancs”, amb de còps d’idèas xenofòbas e regètan en tot cas los barris amb de populacions non-europèas. Son de familhas, recompausadas o pas, ont la femna e l’òme trabalhan. I a pauc de joves en cò de las casublas jaunas, an puslèu entre 25 e 65 ans Trabalhan e cadun se ganha entre 1500 e 2000 euros cada mes, mas devon remborsar l’ostal a la banca cada mes, e aquò sus 20 o 30 ans. Vivon dins de lotejaments, tròp sovent lèges e totjorn estandardizats. Aital, lo 95% dels ostals son faits sense arquitèctes. Aquela França dels giratòris e dels envans comercials foguèt plan descriuta dins lo libre de David Mangin, La Ville franchisée.
 
En mai d’aquò, los dos an de veituras, sovent al gasòli, que chucan una part del revengut. Se tròban sovent a 20 km d’una gara dins de zònas mal bastidas, luènh de tota ofèrta seriosa de transpòrt en comun. Un quadre fa 18km per anar a son trabalh, un obrièr fa 40 km! 
 
La partença del movement dels gilets jaunes, o cal pas doblidar, veng de l’augmentacion del prètz del gasòli, que passèt davant l’essença. Aquò foguèt vist coma una provocacion per de gents dont l’ecologia es pas la pensada primièra. Òm parla pas dels 48 000 mòrts per an dins l’exagòne a causa de la pollucion de l’aire. De fait, cada còp en França que se vòl taxar la pollucion, es la revòlta coma amb los bonets roges bretons sus l’ecotaxa de 2013. L’ecologia es pas encara un tèma popular o benlèu pareis encara inaccessibla.
 
Aquesta classa mejana n’an tanben un sadol de las taxas e dels impòstes. Segon l’INSEE , la pression fiscala entre 2008 e 2016 deminguèron lo revengut disponible de las familhas de 500 euros (– 1,4 %). 
 
Coma o disiá Hervé Le Bras, demograf, dins l’Invention de la France,: ”Mai s’alunhan dels còrs de vila, dempuèi 2000 -2002, mai vòtan FN. Es la França periurbana, de las banlègas luenchencas (...) Trabalhan en mejana a 30km de l’ostal, fan las compras a l’ipermercat, i a pas de troquets, i a pas de fèstas al vilatge, (...) Son de vidas complicadas, pòdon pas gaire comptar sus una comunitat per los aculhir o los ajudar, plantats al mièg dels camps. Es d’una grana duretat. ”
 
Olivier Todd dins lo libre polemic Qui est Charlie?, de 2015, dessenhava en negatiu, aquesta França periferica ont una islamofobia e un òdi dels migrants, sovent amagats, se revelan ara (veire l’editorial del Jornalet). Cal dire qu’aquel movement, dit espontanèu, es animat per fòrça gents que vengan del RN de Le Pen coma en Rosselhon Thomas Miralles.
 
Lo movement dels gilets jaunes es tanben un neo-pojadisme, portat per de pichons patrons d’entrepresas, d’artesans, de mercadièrs e d’emplegats de tota mena. De gents qu’an mens de diplòmas que l’ensemble de la populacion. Son de gents que legisson pas tròp e regètan la premsa. Se malfisan de la television e s’infòrman unicament sus las rets socialas. L’apleit de la revòlta es pas lo pavat, mas lo telefonet. Per totas aquelas rasons, la França jauna es malurosament mespresada pels elèits. 
 
Qualqu’un coma Didier Tauzin, general a la retirada e amb d’idèas d’extrèma dreta mas tanben influent dins lo movement dels gilets jaunes, diguèt qu’èra ”la França prigonda contra la França centralizada”. 
 
Vesèm pertot un regèt de París —o per melhor dire del parisianisme— e podèm tanben parlar d’un regèt del centralisme. 
 
Alara, i a pas res d’esperar d’aquel movement populista per l’occitanisme? I a benlèu qualques elements positius. Pel primièr còp vesèm donc, en França “periferica”, un movement orizontal sense caps, sense organizacion, plan luènh del jacobinisme abitual. Vòlon pas mai d’un Jupitèr.
 
I a donc una ocasion per l’occitanisme politic de prepausar de solucions a aquesta movement, fait d’emocions e de crits de colèras. Las idèas autonomistas, de democracia locala pòdon eventualament èsser una via de sortida d’aquela crisi prigonda. Las municipalas de 2020 seràn, per nosautres, un moment essencial.
 
O cal esperar.