Opinion
En representacion, ges de problèma!
“Adieusiatz, brave monde e tan pièg se me trompi!”, se disiá e se ditz encara quand volètz far d’umor a bon mercat, un dimenge matin de preferéncia, en dintrant dins una fornariá —o un autre magasin— plena de practicas qu’espèran per se crompar la pan de la jornada.
Se parlatz clar e fòrt, es una faiçon coma una autra d’entendre quicòm mai que lo comentari de la fornièra —la qu’a d’escuts!—: “Quicòm mai? o “Trencat?”; generalament, i a totjorn qualqu’un per respondre o per sorrire.
E, personalement, vos pòdi dire qu’aquò me fa de ben —al mens dins mon vilatge— de sortir per una estona del monde numeric que nos environa.
O vos ai ja dich mai d’un còp que l’ordenador es mon utís d’ocupacion —pas de trabalh, non, qu’ai arrestat fa un bèl brieu. Mas me confli —e o fau pas que constrench e forçat— de comunicar amb una administracion, quala que siá, en estant obligat de o far per internet o amb mon telefonet que dison intelligent!
Pel demai, de segur, las tecnologias novèlas las cal denigrar; ieu que soi un afogat de l’informacion, soi tra qu’urós de poder legir la premsa estrangièra per aver l’opinion dels mèdia concernits sus lor país mas tanben sul nòstre…
Per aquesta passa, sèm dins la panada, avèm lo microcòsme politic, de naut en bas, de la drecha extrèma a l’esquèrra insomesa, “en capacitat” o pas, que jògan als endevinaires. L’interès del país sembla pas èsser una preocupacion quitament se repotègan contra lo govèrn de fortuna volgut per un president fòrasòl que se chauta de tot coma de l’Alcoran, levat quand se pòt far valer.
O caliá veire ièr a Villers-Cotterêts pels rencontres de la francofonia, content d’el come un pesolh revengut —aquela expression m’agrada, avètz remarcat! Al mens i aviá pas degun per li far de repròchis: dictators o parendisses dictators, lutas identicas!
Ai retengut que parlava del francés, lenga del comèrci e del negòci; que deplorava que los joves parlèsson anglés o mèilèu lo “globish English” —una mena de pidgin, se poiriá dire. Auriá doblidat qu’es el que parlèt de França coma d’una “start-up nation” —anglés de qualitat mas anglés ça que la— e que felicitèt lo primièr ministre australian (cresi) d’aver per esposa “a delicious woman”—seriá d’anglés esoteric!
Ai legit endacòm mai qu’aviá dich que las lengags regionalas —per ieu: “istoricas”— èran pas de comptar…
Los elèits intellectuals de l’Acadèmia francesa o de la França -Africa defuntada ne demandavan pas tan tanpauc… Quid de l’educacion dels dròlles aicí e ailà? Quid de l’emancipacion feminina? An rason, los Chineses de pas jamai pausar una question aital als païses qu’ajudan; es una question de sobeiranetat!
Sus la fòto de familha, levat la “first lady!” —vestida de blau— de l’exagòn, n’ai pas remarcadas fòrça. S’èran amagadas benlèu jos un vestit negre qu’es de mòda dins mantun país francofòn, me sembla… A! la modestiá proverbiala del sèxe femenin…
Se mon rasonament es un pauc simplista —o admeti volontièrs— los discorses de tot aquel monde o son tot autan, pensatz pas?.
Pont entre les siècles, les peuples et les individus, la Francophonie nous réunit. Bienvenue à Villers-Cotterêts ! pic.twitter.com/Vwmt69eMGt
— Emmanuel Macron (@EmmanuelMacron) October 4, 2024
Jornalet es possible gràcias al sosten economic e jornalistic dels legeires e benevòls. Se lo podètz sosténer en venent sòci dels Amics del Jornalet o de l'Associacion ADÒC, o tot simplament en fasent un don, atal contribuiretz a far un mèdia mai independent e de melhora qualitat.
◊ Fièr coma un pesolh | coma un pesolh sul cap d’un evesque ◊ Gloriós coma un pesolh | coma un pesolh sus una camisa blanca ◊ Orgulhós coma un pesolh revengut | coma un pesolh reverdit « bravament fièr ».
Èra partit a París pas qu’amb la camisa qu’aviá sus l’esquina ; aviá menat sos afars rondament e aviá amassada una fortuna ; mas l’argent l’aviá poirit : èra vengut gloriós coma un pesolh.
dicc. dpf • Pesóul : pesolh revengut.
tdf • Pesou : pesolh revengut – gloriós coma un pesolh sus una camisa blanca.
Los adjectius fièr, gloriós, orgulhós son sinonims. Lo participi passat revengut s’aplica a una persona qu’es sortida de la misèria mas qu’o a oblidat e que mespresa orgulhosament los paures. Lo participi passat reverdit s’aplica, a l’origina, a una bèstia qu’èra magra e que s’es engraissada ; representa una persona paura que s’es enriquida e que mespresa tanben los paures. Los sintagmas pesolh revengut, pesolh reverdit s’emplegan per designar una persona de pas res qu’a fach fortuna e qu’es venguda insolenta, mespresanta.
Aquestas locucions comparativas intensivas s’aplican a una persona. Dins la primièra e la segonda, la localizacion sul cap d’un evesque, sus una camisa blanca, es trufandièra. Es tanben un mejan d’afortir l’expression de l’intensitat : un pesolh se vei mai sul cap pelat d’un evesque o sus una camisa blanca que non pas dins los pels del cap ! Lo pesolh es una bestiòta qu’es confla quand a chucat de sang e que lo digerís. Metaforicament, lo fach d’èsser confle representa la fiertat, l’orgulh.
voir Romieu Bianchi Gaubèrt. diccionari d’expressions e locucions occitanas Vent Terral 2013
Adieu-siatz
Escrvètz : "Ai legit endacòm mai qu’aviá dich que las lengas regionalas —per ieu: “istoricas...”.
A ieu tanben, aquela expression "lengas regionalas" m'agrada pas, que voldriá dire que la lenga nacionala senhoreja.
Per vos, lengas istoricas seriá melhor ; perqué pas. M'agrada tanben "lengas vernacularas".
Discors "smplistes", quiò ! vertat ! !
Paraulas, ? paraulas...? Non pas tan qu'aquò !
Cada jorn , la lei de Villers-Cotterêts, l'oblidan pas briga ! ne deishan pas de ne parlar, de l'ahortir , ... E de la nos opausar, de la nos matracar,.. de mei en mei ...
Perfèita per nos escanar , nos estranglar, nos estofar.. Nos dalhar , nos tuar ..
Que'n pensan per exemple , los ensenhaires d'òc shens escolans / los escolans shens ensenhaires, lo deputat Molac e la soa lei copada , lo Conselh de Còrsa , e adara lo de Martinica ... e tutti quanti ..
Villers-Cotterêts = vosautes , caratz vos ! La paraula aquò's per nosautes !
"content com un pesolh " / "fièr com un pesolh .". ???
.Quan i soscam , expression estranha : un "pesolh" n'es pas especialament fièr o content ! nada significacion ..
Un còp , entenèri un saberut l'explicar , e me semblèt vrai e plan logic : en francés ancian (edat mejana) "poul" ( prononciat "pou" , las consonantas finalas ne son pas prononciadas en francés) èra lo mòt acostumat per "coq" , = en òc " hasan", "poth" "pol"(tanben !) "gal".. Lavetz logic de díser "fier comme un poul" en francés, /"fièr com un pol" en òc ...
Mès aqueth mòt "poul" francés ,prononciat "pou" , semblava tròp lo mòt "pou" ("pesolh en òc), ne s'empleguèt pas mei , e s'oblidèt ... Adara en francés se ditz sonque "coq" ..
Mès l'expression es damorada, e per la fòrça de la costuma, tanben lo mòt "poul" , prononciat "pou" en l'expression francesa, / ->> embrolh, ->> l'expression francesa, mau compresa com "fier comme un pou" ..D'ara enlà shens nada significacion vertadèra.....
Adonc nada rason d' arrevirar a faus una expression francesa que ne vòu pas mei díser arren .. nat besonh d' aqueth "pesolh" parasit, en occitan !
"Fièr com un hasan / poth / pol / gal " com se ditz en occitan , perfèit !
Vòstre comentari es a mand d’èsser validat. Per terminar lo procès de validacion, vos cal encara clicar sul ligam qu’anatz recebre per e-mail a l’adreiça qu’avètz indicada.
Escriu un comentari sus aqueste article
Senhala aqueste comentari